ଚଳଚିତ୍ର, ଆଧୁନିକ ପରିମାପଗୁଡ଼ିକର ବିକଳ୍ପ; ଆମ କଳ୍ପନା ବାହାରେ ଆମକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବାର ଏକ ଅପୂର୍ବ କ୍ଷମତା ଧାରଣ କରିଥାଏ | କାହାଣୀ କହିବାର ଯାଦୁ ମାଧ୍ୟ୍ୟମରେ ଏଠି ଆମର ଭାବନା, ସ୍ବପ୍ନ ଏବଂ ବାସ୍ତବତାକୁ ଏକତ୍ରିତ କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହା ଆମର ହୃଦୟ ଏବଂ ମନରେ ଏକ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ଚିହ୍ନ ଛାଡ଼ିଥାଏ | ପ୍ରତ୍ୟେକ ମହାନ ଚଳଚିତ୍ରର କେନ୍ଦ୍ରରେ ଏକ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାହାଣୀ – ଏକ କଳାର ରୂପ, ଯାହା ସାଂସ୍କୃତିକ ସୀମା ଏବଂ ସମୟ ଅତିକ୍ରମ କରେ | ସେହି କାହାଣୀର ଶକ୍ତି ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ, ସେମାନଙ୍କୁ ଭାବପ୍ରବଣତାର ଘୁର୍ଣ୍ଣିବାତ୍ୟାରେ ପକାଇଥାଏ; ହସ, ଲୁହ, ଅନିଶ୍ଚିତତା(suspense) କିମ୍ବା ଅତି ଉତ୍ସାହ ମାଧ୍ୟ୍ୟମରେ | ନିରବ ଯୁଗର ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ କଳାଧଳା ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଆଜିର CGI(computer generated imagery) ଭାରପ୍ରାପ୍ତ ଦର୍ଶନର ଚମତ୍କାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ସିନେମାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ମାନବ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ |
ଚଳଚିତ୍ର (Movie/Cinema)
ଚଳଚିତ୍ର କେବଳ ମନୋରଞ୍ଜନର ଏକ ରୂପ ନୁହେଁ; ଚଳଚିତ୍ର ସମାଜର ଆକାଂକ୍ଷା, ଭୟ ଏବଂ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଥିବା ଏକ ଦର୍ପଣ | ଚଳଚିତ୍ର ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ, ସାମାଜିକ ନୀତିକୁ ଚୁନତି/ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ(challenge) କରିପାରେ ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥାଏ | ଏକ ଦୁଃଖଦ କାହାଣୀ ବା ଚରିତ୍ରବାଦୀ ଚରିତ୍ର ଗଭୀର ଭାବରେ ପୁନଃ ପ୍ରତିରୋପିତ ହୋଇପାରେ, ଚିରସ୍ଥାୟୀ ଭାବନାକୁ ଛାପିପାରେ ଯାହା ଆମର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବା ସହିତ ଜୀବନକୁ ମଧ୍ୟ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ |
ଥିଏଟର/ନାଟ୍ୟଶାଳା(Theatre)
ଚଳଚିତ୍ର ଥିଏଟର/ନାଟ୍ୟଶାଳା(Theatre), ତାର ଝଲସି ଉଠୁଥିବା ପରଦା ଏବଂ ଖୋଲା ଧ୍ୱନି ସହିତ ଏକ ଅଭୟାରଣ୍ୟ-ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ହୋଇଥାଏ, ଯେଉଁଠାରେ ଅପରିଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଅଂଶୀଦାରୀତ ଅନୁଭୁତିରେ ଏକତ୍ରିତ ହୁଅନ୍ତି | ସାମୁହିକ ହସ, ଲୁହରେ ଥିଏଟର ଦର୍ଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ବନ୍ଧନ ସୃଷ୍ଟି କରେ |
ଚଳଚିତ୍ର/ସିନେମା ପ୍ରକାର
କିଛି ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ, ସମ୍ମେଳନ ଏବଂ ସମାନତା ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ଧାରା ବା ଚଳଚିତ୍ର ଯାହା ଦର୍ଶକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଜଣାଶୁଣା ଏବଂ ଆଶା କରାଯାଏ, ତାହା ଚଳଚିତ୍ରକୁ ଏକ ପ୍ରକାର ବା ଗୋଟିଏ ଅନ୍ୟଠାରୁ ଅଲଗା କରିଥାଏ |
ଆକ୍ସନ (Action)
ଆକ୍ସନ ଚଳଚିତ୍ରଗୁଡିକ ପାରମ୍ପରିକ ଭାବରେ ବିପଦଜନକ ପରିସ୍ଥିତି ଏବଂ ଅନେକ ଶାରୀରିକ ଷ୍ଟଣ୍ଟ ବ୍ୟବହାରର ଆବଶ୍ୟକ କରିଥାଏ | ଏହିଭଳି ଚଳଚିତ୍ରଗୁଡିକର ଉଚ୍ଚ-ଶକ୍ତି ଉପାଦାନଗୁଡିକ ନାୟକଙ୍କ କାହାଣୀକୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ, ଯିଏକି ସମସ୍ତ ଅସୁବିଧା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଂଘର୍ଷ କରି ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥାନ୍ତି |
ଦୁଃସାହସିକ(Adventure)
ଦୁଃସାହସିକ ଚଳଚିତ୍ର ସାଧାରଣତଃ ଏକ ଯାତ୍ରା ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇଥାଏ, ଏବଂ କେତେକ ଅନୁସରଣକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିପାରେ | ଆକ୍ସନ ଚଳଚିତ୍ର ପରି ସେମାନଙ୍କର ଆକ୍ସନ ଆଧାରିତ ଦୃଶ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଥାଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କର ଭ୍ରମଣ ଏବଂ ବିଜୟ ସେମାନଙ୍କୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରେ | ଏକ ଚରିତ୍ରର, ଦୁଃସାହସିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ଏହିପରି ଗୁରୁତ୍ୱ; ଦର୍ଶକମାନଙ୍କୁ ସେହି ଅନୁଭୁତିଗୁଡିକୁ କଳ୍ପନା କରିବାରେ ସାହାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ |
ହାସ୍ୟରସାତ୍ମକ/କମେଡି(Comedy)
ଭାଷା, କାର୍ଯ୍ୟ କିମ୍ବା ଚରିତ୍ରର ଅତିରିକ୍ତ ବ୍ୟବହାର ଦ୍ୱାରା ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ହସାଇବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ତିଆରି ହୋଇଥାଏ, ତାକୁ ହାସ୍ୟରସାତ୍ମକ ବା କମେଡି(comedy) ଚଳଚିତ୍ର ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ | ଅନେକ ହାସ୍ୟ ଅଭିନେତା ସେମାନଙ୍କ କାହାଣୀରେ ଦୈନଦିନ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି, ଯାହା ଦର୍ଶକଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ କରିବା ସହିତ ସାଧାରଣ ଜୀବନର ନିରାଶା ଉପରେ ଏକ ମଜାଳିଆ ମନ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ |
ନାଟକ/ଡ୍ରାମା(Drama)
ନାଟକୀୟ/ଡ୍ରାମାଟିକ ଚଳଚିତ୍ରଗୁଡିକ ପ୍ରାୟତଃ ପ୍ରକୃତ ବାସ୍ତବବାଦୀ ଏକ ବା ଏକାଧିକ ଚରିତ୍ର କିମ୍ବା ପ୍ରକୃତିର ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ଵନ୍ଦକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରନ୍ତି | ନାଟକୀୟ/ଡ୍ରାମାଟିକ ଚଳଚିତ୍ରଗୁଡିକ ସାଧାରଣତଃ ନିଶା, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ଜାତିଗତ ପ୍ରଭେଦ, ଯୌନଶୋଷଣର ଅସମାନତା, ଶ୍ରେଣୀବାଦ କିମ୍ବା ଦୁର୍ନୀତି ଭଳି ସାମାଜିକ ଅସୁସ୍ଥତାକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରି ଦର୍ଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ଉଦ୍ଦ୍ୟେଶ ରଖିଥାଏ |
ଭୟ(Horror)
ଏକ ଭୟଙ୍କର ବା ବିଭୀଷିକା ଚଳଚିତ୍ରର ଉଦ୍ଦ୍ୟେଶ ହେଉଛି ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରାଇବା କିମ୍ବା ଭୟର ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବା | ଏଥିରେ ସାଧାରଣତଃ କାହାଣୀକୁ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ପରିସ୍ଥିତି, ଉଦ୍ବେଗଜନକ ଘଟଣା, କିମ୍ବା ଦର୍ଶକଙ୍କ ଭୟ ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ର କରାଯାଇଥାଏ | ଅନେକରେ ଏପରି ଉପାଦାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୁଏ ଯାହା ମୂଳ ଭୟକୁ ସଚେତନ କରେ, ଯେପରିକି ଦୁସ୍ବପ୍ନ, ଦୁର୍ବଳତା, ବିଛିନ୍ନତା ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁ କିମ୍ବା ଆଘାତର ଭୟ; ଯାହା ଦର୍ଶକଙ୍କ ମନରେ ଆକର୍ଷଣ ଏବଂ ଘୃଣା ଭାବକୁ ଜାଗ୍ରତ କରାଇଥାଏ |
ରୋମାନ୍ସ(Romance)
ରୋମାନ୍ସ ଧାରାବାହିକରେ ଥିବା ଚଳଚିତ୍ରଗୁଡିକ ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରେମର ଯାତ୍ରା ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇଥାଏ | ଅନ୍ତରଙ୍ଗତା କିମ୍ବା ପ୍ରେମ ଅନୁସରଣ ସମୟରେ ଘଟୁଥିବା ଦ୍ଵନ୍ଦ ପ୍ରାୟତଃ ଏହି ଚଳଚିତ୍ରଗୁଡିକର କାହାଣୀକୁ ଚଲାଇଥାଏ | ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ରମାନେ ସାଧାରଣତଃ ବାଧାବିଘ୍ନର ସମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି, ଯେପରିକି କଷ୍ଟ, ରୋଗ, ଅବିଶ୍ୱାସ, ପାରିବାରିକ ସମସ୍ୟା କିମ୍ବା ସାଧାରଣ ସମ୍ପର୍କ ସମସ୍ୟା ଇତ୍ୟାଦି; ତାସାହିତ ଅନେକ ଚଳଚିତ୍ରରେ ସେମାନେ ଏକତ୍ର ହୋଇ ସେମାନଙ୍କର ସିଦ୍ଧ ଜୀବନ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଏକାଠି ହୋଇଥାନ୍ତି |
ବିଜ୍ଞାନ କଳ୍ପନା(Science fiction)
ବିଜ୍ଞାନ କଳ୍ପନା ଚଳଚିତ୍ରରେ ଉନ୍ନତ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକ ବିକାଶକୁ ଚିତ୍ରଣ କରାଯାଇଥାଏ, ଏବଂ ସେଗୁଡିକ ସାଧାରଣତଃ ବିଶେଷ ଭିଜୁଆଲ ଇଫେକ୍ଟ(visual effect) ଧାରଣ କରିଥାଏ | ଏକ ଚଳଚିତ୍ରରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ବାସ୍ତବତାରେ ତର୍କର ଭାବନା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିର୍ଦେଶକମାନେ ପ୍ରାୟତଃ, ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ, ପଦାର୍ଥବିଜ୍ଞାନ, ଭୂବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ପରି ଅନେକ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣଯୋଗ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନରୁ ଚୟନ କରନ୍ତି |
ଅବାସ୍ତବ କଳ୍ପନା(Fantasy)
ଅବାସ୍ତବ କଳ୍ପନା ଚଳଚିତ୍ର(Fantasy film) କଳ୍ପିତ ଦୁନିଆରେ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ, ଯାହାର ବାସ୍ତବତାରେ କୌଣସି ପ୍ରତିନିଧିତ୍ବ ନଥାଏ | ଏହି ଚଳଚିତ୍ରଗୁଡିକ ପ୍ରାୟତଃ ଯାଦୁକରୀ, ପୌରାଣିକ ଏବଂ ଅସାଧାରଣ ଉପାଦାନଗୁଡିକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଥାଏ, ଏବଂ ସେମାନେ ଶାରୀରିକ ନିୟମକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିପାରିବାର ଅସୀମ ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ | ଏକ ଅବାସ୍ତବ କଳ୍ପନା(Fantasy) ଚଳଚିତ୍ରଟିର ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ରମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଅନୁଭୂତି ଦେଇଥାନ୍ତି | ଅନେକ କାହାଣୀ ପୁରାଣ କିମ୍ବା କିମ୍ବଦନ୍ତୀରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ କାହାଣୀରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଚରିତ୍ର ଏବଂ ଅଦ୍ଭୁତ ଘଟଣାଗୁଡିକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଥାଏ |
ଐତିହାସିକ(Historical)
ସାଧାରଣତଃ ଐତିହାସିକ ଚଳଚିତ୍ରରେ ଦୁଇଟି ବିଭାଗ ରହିଅଛି, ଯାହା ସଠିକ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ବ ଏବଂ କାଳ୍ପନିକ ଇତିହାସ | କେତେକ ସଠିକ ଉପସ୍ଥାପନାରେ ଜୀବନୀ ଏବଂ ଆତ୍ମଜୀବନୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ କିଛି ମହାନ ଐତିହାସିକ ଘଟଣା ପରିପେକ୍ଷୀରେ ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ରଗୁଡିକୁ ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଥାଏ |
ଅପରାଧ(Crime)
ଅପରାଧଜଡିତ ଚଳଚିତ୍ରଗୁଡିକ ଅପରାଧ ପ୍ରଣାଳୀର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱକୁ ଚିତ୍ରଣ କରିପାରେ | ଅନେକ ଅପରାଧ ଚଳଚିତ୍ର ପ୍ରାୟତ ନୈତିକ ଅନିଶ୍ଚିତତାର ଧାରଣାକୁ ଧରିରଖିଥାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ନାୟକ ଏବଂ ଖଳନାୟକର ଜଟିଳତାକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିଥାଏ | ନିର୍ଦେଶକମାନେ ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରକୃତ ଜୀବନୀରୁ ଅପରାଧର କାହାଣୀ ସଂଗ୍ରହ କରିଥାନ୍ତି କିମ୍ବା ଗ୍ୟାଙ୍ଗଷ୍ଟାର ସହିତ ଅପରାଧୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି | କେତେକ ଅପରାଧୀ ଚଳଚିତ୍ର ଏକ ନିର୍ଦିଷ୍ଟ ଅପରାଧୀ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଶକ୍ତି ସଂଗ୍ରାମ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଗୌରବାନିତ୍ବ କରୁଥିବାବେଳେ, ଅନ୍ୟମାନେ ଅପରାଧର ବିବାଦକୁ ଆଲୋକିତ କରନ୍ତି ଏବଂ ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି |
ଚଳଚିତ୍ରର ପ୍ରଭାବ
ଚଳଚିତ୍ରର ପ୍ରଭାବରେ ରହିଥାଏ ଏକ ଭାବନା, ଚିନ୍ତା, କିମ୍ବା ଏକ ନୂତନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ | ଚଳଚିତ୍ର କେବଳ ମନୋରଞ୍ଜନର ଏକ ରୂପ ଭାବରେ ହୋଇନଥାଏ, ବରଂ ସୀମାହୀନ ସୃଜନଶୀଳତାର ଏକ ଚୁକ୍ତି ଏବଂ ସଂଯୋଗ, ଅନୁଭବ ଏବଂ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ଗଭୀର ମାନବ ଇଛା |